Artykuł adresuję do początkujących grafików oraz do osób, które są zainteresowane tematem projektowania na potrzeby druku. O DTP pisałem w swoim poprzednim artykule. Tym razem opiszę najpopularniejsze sposoby techniki poligraficznej, służące do fizycznej produkcji form drukowanych.

 Druk offsetowy

 Jest to jedna ze starszych i obecnie najbardziej popularna technika poligraficzna dla dużych nakładów. Za pomocą rastrowania i separacji barw wykonywana jest matryca, tzw. forma drukowa. Zazwyczaj formą drukową są metalowe płyty offsetowe, które przystosowuje się na potrzeby konkretnego zlecenia na zasadzie foto-trawienia chemicznego. Miejsca zadruku uzyskuje się poprzez naświetlenie negatywowe blachy, a następnie przez chemiczne wytrawienie miejsc naświetlonych. Miejsca naświetlone przekazują farbę za pośrednictwem specjalnej gumy obciągowej na podłoże drukowe, którym najczęściej jest papier lub karton.

 Jak powszechnie wiadomo, w grafice na potrzeby druku, operujemy przede wszystkim paletą kolorów CMYK. W poligrafii odpowiadają za te kolory tzw. farby procesowe. Każda z nich to osobny pojemnik. Cyjan, magenta, żółty i czarny. Dla każdego z tych kolorów przygotowywana jest osobna matryca. Kolory drukowane są po kolei na arkuszu drukowym.

 Chcąc uzyskać bardzo wierne odwzorowanie konkretnego koloru z palety Pantone stosuje się kolory dodatkowe. Farby z tej palety są już fabrycznie przygotowane i do ich naniesienia na arkusz drukowy wymagane jest przygotowanie osobnej formy drukowej. Podobnie w przypadku uszlachetniania użytku za pomocą lakieru UV.

 Technika druku offsetowego ma zastosowanie przede wszystkim przy wysokich nakładach takich rzeczy jak ulotki, foldery, katalogi, książki, gazety. Pomimo wysokich kosztów przygotowania form i konieczności ustawienia maszyny, można uzyskać bardzo niską cenę jednostkową użytku.

 Druk cyfrowy

 Druk ten jest znacznie prostszy w sposobie uzyskania niż druk offsetowy. Nie wymaga przygotowania form drukarskich. Materiały przeznaczone do druku dostarczane są do użądzenia w postaci pakietów danych, można więc drukować bezpośrednio z komputera.

 Najpowszechniej stosowaną metodą druku cyfrowego jest druk atramentowy (drukarki biurkowe) i laserowy, który polega na elektrofotografii. Komputer steruje wiązką laserową naświetlającą naładowany elektrostatycznie cylinder. Utworzony na cylindrze obraz pokrywany jest proszkiem barwiącym (toner), który zostaje naniesiony na podłoże (papier, folia, itp.) i pod wpływem wysokiej temperatury i docisku obracających się wałków jest w nie wtapiany.

 Druk cyfrowy stosuje się przy druku niskich nakładów, zwykle tam, gdzie nie jest opłacalne stosowanie druku offsetowego. Jakość otrzymywanych druków jest znacznie wyższa od wydruków z typowej drukarki komputerowej lub plotera i jest zbliżona do jakości offsetu (choć jednak gorsza, szczególnie w przypadku apli). W głównej mierze zależy od samego urządzenia.

 Typowe zastosowania druku cyfrowego to krótkie serie materiałów informacyjnych, reklamowych i biznesowych, raporty, dokumenty firmowe oraz różnego rodzaju druki akcydensowe. Istnieje możliwość personalizacji, czyli dokonywania zmian dowolnych elementów graficznych lub tekstowych dla każdej kolejnej odbitki.

 Przy druku cyfrowym stosuje się te same technologie introligatorskie, co w przypadku innych odmian druku. Użytki mogą być przycinane, sztancowane, falcowane, itp.

 Podsumowując – druk cyfrowy sprawdza się szczególnie przy niskich nakładach, jednak koszty jednostkowe użytku nie obniżają się zbytnio wraz ze wzrostem nakładu.

 Druk wielkoformatowy

 Jest to w pewnym sensie odmiana druku cyfrowego. Jak sama nazwa wskazuje, znajduje swe zastosowanie przy większych formach drukowanych, głównie w reklamie zewnętrznej. Jako przykładowe zastosowania można podać m.in. banery reklamowe (frontlit), druk na tworzywie wykorzystywanym przy produkcji roll-upów, druk na różnych rodzajach folii samoprzylepnej, które służą do wykonywania tablic reklamowych, szyldów, oklejania samochodów itp.

 Najpopularniejszym rodzajem druku wielkoformatowego jest druk solwentowy. Maszyna, nazywana ploterem, drukuje za pomocą tuszy na bazie rozpuszczalników organicznych (cykloheksanol) na wszystkich podłożach z zawartością PCV, także tych nieprzyczepnych dla tuszy wodnych. Cykloheksanol jest alkoholem o toksycznym i drażniącym działaniu ale wydruk charakteryzuje się wysoką trwałością i odpornością na czynniki zewnętrzne, łącznie z promieniowaniem UV, nawet do kilku lat. Można je dodatkowo zabezpieczyć przed ścieraniem warstwą laminatu. Wadą jest mniejsza precyzja niż przy atramencie wodnym, jednak biorąc pod uwagę przeciętną odległość wydruku od oglądającego i jego rozmiar, nie stanowi to istotnej wady.

 Innym rodzajem druku wielkoformatowego jest druk midsolwentowy, w którym wykorzystuje się farby o obniżonej ilości rozpuszczalników. Potocznie często nazywany solwentem miękkim. Jest znacznie bardziej przyjazny dla środowiska, jak i dla pracujących przy nim ludzi, ale mniej trwały.

 Warto wspomnieć też o ekosolwencie, który opiera się na farbach reagujących z kwasem mlekowym. Umożliwia druk w wyższej rozdzielczości niż typowy solwent, jest mniej uciążliwy dla środowiska ale także mniej trwały.

 Istnieje jeszcze kilka rodzajów druku wielkoformatowego ale nie są one już tak popularne jak te wyżej wymienione. Warto jednak wspomnieć o druku UV. Tutaj drukowanie odbywa się za pomocą tuszy, utwardzanych promieniowaniem UV, na niemal dowolnym podłożu (blacha lakierowana, tworzywa sztuczne, szkło, drewno). Pigment bardzo dobrze przywiera do podłoża. Drukowanie jest bezwonne, tusze zawierają niewielkie ilości rozpuszczalnika. Wydruki UV są odporne na działanie wody, słońca, nie wymagają suszenia ani dodatkowego zabezpieczania laminatem. Fakt natychmiastowego utrwalenia powoduje również, że w druku UV można położyć więcej farby i uzyskać bardziej nasycone kolory oraz ostrzejsze kształty.

Na koniec

Każdy rodzaj druku znajduje zastosowanie w innej dziedzinie, każdy ma swoje plusy i minusy. Jeśli chcesz po prostu wydrukować plakat – szukaj drukarni wielkoformatowej. Potrzebujesz 1000 szt. ulotek? Szukaj drukarni offsetowej. Jeśli nadal czujesz się niepewnie możesz też skorzystać z usług agencji reklamowej, takiej jak np. moja firma, która wyśle Twoje pliki w odpowiednie miejsce, a Ty, nie musząc się przejmować procesem produkcyjnym, otrzymasz gotowy wydruk. Drukarnie zwykle niechętnie obsługują klientów indywidualnych, a ceny w agencjach nie są wiele wyższe ponieważ prowadząc dłuższą współpracę z daną drukarnią, otrzymują stosowne rabaty.